Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, TBMM Genel Kurulu’nda, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi görüşmelerinde milletvekillerinin “bu kadar Hidroelektrik santrale (HES) ve rüzgâra niye ihtiyaç var?” sorularına açıklık getirdi.
Bakan Dönmez, Türkiye’de 25 bin 636 megavat kurulu güce sahip doğal gaz santrali bulunduğunu, yaklaşık 15 yıl önce üretilen elektriğin yarısından fazlasının doğal gazdan sağlandığını, geçen yıl ise ithal kaynağa olan bağımlılığın azaltılarak yüzde 20’nin altına çekildiğini söyledi.
Dönmez, doğal gaz santrallerinin kapatılması durumunda 24 saatin altı saatinin karanlıkta, elektriksiz geçirilmesi riski ile karşı karşıya kalınacağının altını çizdi. Yerli kömüre ilginin eskisi gibi olmadığını ancak hala dünyada üretilen elektriğin yüzde 38’inin kömür kaynaklı santrallerden karşılandığını belirten Dönmez, Türkiye’nin ithal ve yerli olmak kaydıyla yaklaşık üretimin yüzde 30’unu kömürden karşıladığının altını çizdi. Bunun da 24 saatlik dilimdeki karşılığının 4,1 saat olduğunu ifade eden Dönmez, “yerli kömür santrallerini kapatın dediğinizde 4,1 saat karanlıkta kalma olasılığı ile karşı karşıya kalırız. İthal kömür santrallerini kapattığımızda ise 4,9 saat elektriksiz kalabiliriz demektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin sistem içerisindeki yüküne de değinen Dönmez; Jeotermalde son 18 yılda büyük hamle yapıldığını, 1579 megavat kurulu güce sahip 60 jeotermal kaynak ve santralin söz konusu olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin bu alanda dünyada üçüncü sırada olduğunu söyleyen Bakan Dönmez, yaklaşık üretimde yüzde üçlük bir payın söz konusu olduğunu söyledi. Dönmez, bütün bu jeotermal santrallerin kapatılması durumunda 0,7 saatlik bir elektrik kesintisi ile karşı karşıya kalınabileceğinin altını çizdi.
Halihazırda Türkiye’de yaklaşık 8 bin megavat kurulu güce sahip küçük HES denilen 575 santralin var olduğunu belirtti. Dönmez sözlerine şöyle devam etti: “Keban, 1600 megavat civarında, neredeyse bunun 3-4 katı büyüklükte küçük HES’lerden elektrik üretiyoruz. Toplam kurulu güç içerisindeki payı yüzde 8,5 ve ‘bu küçük HES’leri kapatalım’ dediğinizde günde 1,8 saatlik elektrik kesintisi ile karşı karşıya kalabiliriz.”
Barajlı büyük HES’lerin ise 131 adet olduğunu belirten Dönmez, toplam 22 bin megavat civarında bir kurulu gücün olduğunu söyledi. Buradan üretilen elektriğin payının ise yüzde 22 olduğunu belirten Dönmez, bu santrallerin kapatılması durumunda da 5,3 saat karanlıkta kalınacağının da altını çizdi.
Son dönemde yerel yönetimlerin biyogaz ve biyokütle ile elektrik üretimde ataklarının olduğuna da değinen Dönmez, orada da ciddi bir başarının söz konusu olduğunu vurguladı. Dönmez şunları söyledi: “İrili ufaklı 328 biyokütle santralimiz var. Üretim içerisindeki payı yüzde ikidir. Bu santralleri kapattığınızda yaklaşık yarım saat elektriksiz kalma ihtimalimiz var. Güneşe bir eleştiri gelmedi. Ancak orada da özellikle son 3-4 yılda ciddi bir hamle söz konusu. Santral sayımız 7 bin 347’ye ulaştı. Bunların büyük kısmı bir megavat altı, lisanssız elektrik üretim santralleri. Buradaki pay ise yüzde üç. Güneş santrallerini kapattığımızda 0,7 saatlik bir elektrik kesintisi ile karşı karşıya kalabiliriz.”