Birleşmiş Milletler Çevre Programı ( UNEP ) yönetimindeki Dünya Çevre Günü (World Environment Day /WED) çevrenin korunması ve iyileştirilmesinin dünya genelinde nüfusların refahını ve ekonomik kalkınmayı etkileyen çok önemli bir konu olduğunun bilinciyle her yıl 5 Haziran’da kutlanıyor. Peki, Dünya Çevre Günü nasıl doğdu? 5 Haziran Dünya Çevre Günü’ne hangi ülkeler hangi tema ile ev sahipliği yaptı? sorularının yanıtlarını bu yazımızda bulabilirsiniz.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın yönettiğime 1974’ten bu yana her yıl 5 Haziran’da düzenlenen Dünya Çevre Günü, çevresel halka erişim için en büyük küresel platform olma özelliğine sahip.
Aslında her şey 1968 yılında İsveç’in Birleşmiş Milletler’e çevre odaklı bir konferans düzenlemesini önermesiyle başladı. 1969 yılında ise BM, üç yıl sonra İsveç’te çevre sorunlarına odaklanan bir konferans düzenlenmesi konusunda anlaştı.
Bu bağlamda sürece uygun şekilde 1972 yılında (5-16 Haziran) İsveç’in Stockholm şehrinde “Stockholm Konferansı” olarak da bilinen ilk Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı düzenlendi. Bununla beraber Kanadalı bir diplomat olan Maurice Strong başkanlık ettiği bu ilk konferansın sloganı “Sadece Bir Dünya (OnlyOneEarth)” idi. Konferans sonrası 16 Haziran 1972’de duyurulan BM İnsan Çevresi Bildirgesi’nin 15 Aralık’ta Genel Kurul kararı ile kabul edilmesiyle birlikte 5 Haziran Dünya Çevre Günü olarak belirlendi.
Bu bağlamda bildirge ile Hükümetler ve Birleşmiş Milletler kuruluşları, çevre sorunlarına ilişkin farkındalığın derinleştirilmesi amacıyla çevrenin korunması ve iyileştirilmesine yönelik taahhütlerini her yıl bugünde küresel faaliyetlerde bulunmaya davet edildi.
Her yıl Dünya Çevre Günü’ne resmi kutlamaların yapıldığı farklı bir ülke ev sahipliği yapıyor.
Yıl | Temalar | Ev sahibi ülke |
1974 | “Yalnızca bir Dünya” | Amerika Birleşik Devletleri |
1975 | “İnsan yerleşimleri” | Bangladeş |
1976 | Su: Yaşam için Hayati Kaynak! | Kanada |
1977 | “Ozon Tabakası Çevre Sorunu” – Arazi Kaybı ve Toprak Bozulması! | Bangladeş |
1978 | “Tahribatsız Kalkınma” | Bangladeş |
1979 | “Çocuklarımız İçin Tek Gelecek” – Yıkımsız Gelişim! | Bangladeş |
1980 | Yeni On Yıl İçin Yeni Bir Meydan Okuma; Yıkımsız Gelişim! | Bangladeş |
1981 | Yeraltı Suyu; İnsan Besin Zincirlerindeki Zehirli Kimyasallar! | Bangladeş |
1982 | Stockholm’den On Yıl Sonra [Çevre Kaygılarının Yenilenmesi] | Bangladeş |
1983 | Tehlikeli Atıkların Yönetimi ve Bertaraf Edilmesi [Asit Yağmuru ve Enerji] | Bangladeş |
1984 | “Çölleşme” | Bangladeş |
1985 | [Gençlik] Nüfus ve Çevre! | Pakistan |
1986 | “Barış İçin Bir Ağaç” | Kanada |
1987 | “Çevre ve Barınak: Bir Çatıdan Fazlası” | Kenya |
1988 | “İnsanlar Çevreyi Önemsediğinde Gelişim Devam Edecektir” | Tayland |
1989 | “Küresel Isınma; Küresel Isınma” | Belçika |
1990 | “Çocuklar ve Çevre” | Meksika |
1991 | “İklim Değişikliği. Küresel Ortaklık İhtiyacı” | İsveç |
1992 | “Yalnızca Bir Dünya, Sevin ve Paylaşın” | Brezilya |
1993 | “Yoksulluk ve Çevre – Kısır Döngüyü Aşıyor” | Çin |
1994 | “Tek Dünya Tek Aile” | Birleşik Krallık |
1995 | [Biz Halklar] “Küresel Çevre için Birleştik” | Güney Afrika |
1996 | Dünyamız, Habitatımız, Evimiz | Türkiye |
1997 | “Yeryüzündeki Yaşam İçin” | Kore Cumhuriyeti |
1998 | “Yeryüzündeki Yaşam İçin – Denizlerimizi Kurtarın” | Rusya Federasyonu |
1999 | Dünyamız – Geleceğimiz – Sadece Kurtarın! | Japonya |
2000 | “Çevre Binyıl” – Harekete Geçme Zamanı! | Avustralya |
2001 | “Dünya Çapında Yaşam Ağı ile Bağlanın” | İtalya ve Küba |
2002 | “Dünyaya bir şans ver” | Çin |
2003 | “Su” – İki Milyar İnsan Onun İçin Ölüyor! | Lübnan |
2004 | Aranan! Denizler ve Okyanuslar – Ölü mü Diri mi? | ispanya |
2005 | “Yeşil Şehirler” – Gezegeni Planlayın! | Amerika Birleşik Devletleri |
2006 | “Çöller ve Çölleşme” – Kurak Alanları Çöl Etmeyin! | Cezayir |
2007 | “Buz Eritmek” – Sıcak Bir Konu! | İngiltere |
2008 | “Alışkanlığı Tekmeleyin” – Düşük Karbon Ekonomisine Doğru! | Yeni Zelanda |
2009 | “Gezegeninizin Size İhtiyacı Var” – İklim Değişikliğiyle Mücadelede Birleşin! | Meksika |
2010 | Birçok Tür – Tek Gezegen – Tek Gelecek! | Bangladeş |
2011 | Ormanlar: Doğa Hizmetinizde | Hindistan |
2012 | “Yeşil Ekonomi” – Sizi de kapsıyor mu? | Brezilya |
2013 | Düşünün, Yiyin, Tasarruf Edin, Gıda İzinizi Azaltın ! | Moğolistan |
2014 | Sesini yükselt, deniz seviyesini değil! | Barbados |
2015 | “Yedi Milyar Rüya” – Bir Gezegen. Özenle Tüket! | İtalya |
2016 | “Yasadışı Yaban Hayatı Ticaretine Sıfır Tolerans” | Angola |
2017 | [İnsanları Doğaya Bağlamak] – Şehirde ve karada, kutuplardan ekvatora! | Kanada |
2018 | “Plastik Kirliliğini Yendi” | Hindistan |
2019 | “Hava Kirliliğini Yendi” | Çin |
2020 | “Doğa Zamanı” | Kolombiya |
2021 | ” Ekosistem Restorasyonu” | Pakistan |
2022 | “Yalnızca Bir Dünya” | İsveç |
2022 yılı Birleşmiş Milletler Çevre Programı ve küresel çevre topluluğu için tarihi bir dönüm noktası. Öyle ki, 1972’de düzenlenen ilk Dünya Zirvesi’nin 50. yıldönümünü kutlamak için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2 ve 3 Haziran tarihlerinde Stockholm’de ” Stockholm+50, herkes için sağlıklı bir refah gezegeni – sorumluluğumuz ” başlıklı uluslararası bir toplantı düzenledi.
Kaynaklar
https://www.un.org/en/observances/environment-day
https://en.wikipedia.org/wiki/World_Environment_Day
https://www.genevaenvironmentnetwork.org/world-environment-day/
https://fr.unesco.org/commemorations/environmentday
https://www.worldenvironmentday.global/fr?x=11