Türkiye üzerinde gerçekleştirilen bir uçuşta göze ilk çarpan, ışığı geri yansıtan güneş panelleriyle kaplı fabrika çatıları ve tarlalar oluyor. Yakın zamana kadar atıl duran bu alanlarda şimdi güneş enerjisi santralleri (GES) kurulu. Enerjinin üretim ve ekonomik büyüklük anlamına geldiği günümüzde, Türkiye yenilenebilir enerji kaynaklarından güneşi sonuna kadar kullanmaya kararlı. Dünyanın en çok güneş alan ülkelerinden biri olan Türkiye’de devletin devreye aldığı 750 bin ila 1.5 milyon TL arasında değişen GES yatırım hibe ve destekleri her geçen gün artan enerji maliyetlerini en aza indirmenin ve kâra geçmenin bir numaralı çözümünü oluşturuyor.
Fabrika, tarla ya da konut. Fatura maliyetlerinin yüzde 50’si elektrik tüketiminden geliyor. Bu faturalar da günden güne katlanarak büyüyor. Öte yandan güneş ile elektrik üretmek ise şirketleri ve bireysel kullanıcıları daha ilk günden kâra geçiriyor. Üstelik devletin güneş enerjisi santrali (GES) için verdiği maddi destek en az 25 yıl boyunca bedava elektrik üretecek sisteme can suyu oluyor. Devletin GES’in çeşitli modelleri için verdiği farklı tutarlarda destek ve hibeler söz konusu. Soğuk hava depoları, zeytinyağı, un, çeltik fabrikaları, muz sarartma tesisleri, çiftlik ve seralar için belirli şartları yerine getirmek kaydıyla devlet tarafından GES için hibe ve maddi destek sağlanıyor. Buna göre yeni yapılacak GES yatırımı için 3 milyon TL, kısmen yapılmış GES yatırımını tamamlamak için 2 milyon TL, kapasite artırımı ve yenileme için ise 1.5 milyon TL tavan fiyatın yüzde 50’si yani 750 bin TL ile 1.5 milyon TL arasında değişen yenilenebilir enerji hibesi/desteği kapsamında GES yatırımcısına aktarılıyor. Böylece güneş hem yatırımcının içini hem de cebini ısıtıyor.
ISOMER Isıtma Soğutma Merkezi Genel Koordinatörü İlgin Eray, GES’e yapılan yatırımın milli bir duruş sergilemekle eş değer olduğunu söyledi. Eray sözlerini şöyle sürdürdü: “Yenilenebilir enerji kaynakları açısından Türkiye oldukça zengin bir ülke” diyen Eray “GES yatırımlarında güneşin ne derece o bölgeye düştüğü önemli. Ülkemizde GES yatırımlarının amortisman süresi kuzeyden güneye doğru gidildikçe azalmaktadır.”
GES için devletin maddi desteğinin ve hibesinin oldukça önemli olduğunu kaydeden Eray şunları söyledi: “Türkiye gibi ülkelerde GES yatırımının geri dönüşü ne kadar kısa sürede olursa, o denli ilgi artar. Yapılan incelemelere göre Türkiye’deki GES yatırımlarının geri dönüş süresi önümüzdeki süreçte 4.5 yıla kadar düşecek. Bu da GES yatırımlarını artıracak. Şimdiden bu teknolojiyi kullanmak, enerji maliyetlerini ekonominin yükünün ağırlaştığı Covid-19 günlerinde azaltmak için GES enerjisine geçmek çok önemli.”
GES maliyetlerine de değinen Eray şu bilgileri paylaştı: “Bir fabrikanın 20 sene boyunca çatısından bedava elektrik üretmesi günümüz rekabet şartlarında büyük avantaj yaratıyor. 100 kilovat kadar olan projelerde maliyet 600-700 dolar/kilovat olarak seyrediyor. Örneğin 100 kilovatlık bir proje 60 ila 70 bin dolar arası maliyetle sonuçlanıyor. Her işte olduğu gibi burada da iş hacmi büyüdükçe maliyet düşüyor.”