IEA: Küresel Yenilenebilir Enerji, Covid-19’a Meydan Okuyor

Uluslararası Enerji Ajansı (International Energy Agency / IEA)’nın Renewables 2020 Raporu’na göre önümüzdeki beş yıl içinde küresel olarak iki katına çıkacak olan rüzgâr ve güneş kapasitesi, doğal gaz ve kömürün kapasitesini aşacak.

IEA, Yenilenebilir Enerji 2020 (Renewables 2020) Raporu‘nu yayımladı. Yenilenebilir enerji piyasalarının önceden düşünülene göre daha dayanıklı olduğunun belirtildiği Rapor, Covid-19’un elektrik, ısı ve ulaşım sektörlerindeki yenilenebilir enerji kaynakları üzerindeki etkisinin 2025 yılına kadar ayrıntılı analiz ve tahminlerini kapsıyor.

IEA tahminlerine göre; net yenilenebilir elektrik kapasitesi ilavelerindeki artış, 2020’de 2019’a kıyasla yüzde dört daha yüksek olacak. Bu da dünyanın bu yıl 198 GW’ın üzerinde yenilenebilir kapasite kurmasını beklediği anlamına geliyor. Bununla beraber yenilenebilir enerji kaynakları, 2020’de toplam küresel güç kapasitesindeki artışın neredeyse yüzde 90’ını oluşturacak olup, 2021’de son altı yıldaki en hızlı büyümeye sahip olacak.

Diğer yandan yenilenebilir enerji kaynakları, bu yıl toplam küresel güç kapasitesindeki artışın neredeyse yüzde 90’ını oluşturacak. Bu yükseliş rüzgâr, hidroelektrik ve güneş fotovoltaikleri tarafından olacak. IEA’ya göre 2020’de daha yüksek rüzgâr (+ yüzde 8) ve hidroelektrik (+ yüzde 43) ilaveleri beklenirken; güneş PV büyümesi sabit kalacak. Bireyler ve şirketler ekonomik kriz ışığında yatırımları yeniden önceliklendirdikçe, dağıtılmış PV sistemlerindeki büyüme yaklaşık yüzde sekiz azalırken; daha fazla fayda ölçeğinde PV santralleri kurulacak.

Bu yılki artışla, dünyadaki toplam yenilenebilir enerji kapasitesi 2 bin 888 GW’a ulaşacak. Bu yıl itibarıyla dünyadaki toplam hidroelektrik kapasitesi 1324 GW’a, güneş enerjisi kapasitesi 710 ve rüzgâr enerjisi kapasitesi de 655 GW’a yükselecek. Kalan 199 GW’lık kapasite ise deniz üstü rüzgâr, biyokütle, jeotermal ve diğer kaynaklardan oluşacak.

Yenilenebilir Enerji, Kömürü Geçme Yolunda İlerliyor

Maliyetlerin düşürülmesi ve sürdürülebilir politika desteğinin 2022’nin ötesinde güçlü yenilenebilir enerji büyümesini yönlendirmesi bekleniyor. Genel olarak, yenilenebilir enerjilerin 2025 yılına kadar küresel güç kapasitesindeki net artışın yüzde 95’ini oluşturması öngörülüyor.

Toplam kurulu rüzgâr ve güneş PV kapasitesi 2023’te doğal gazı ve 2024’te kömürü geçme yolunda ilerliyor. Analistler, yenilenebilir enerji kaynaklarının 2025’te dünya çapında en büyük elektrik üretim kaynağı olacağını ve kömürü geçeceğini öngörüyor.

Solar PV, tek başına 2025’e kadar tüm yenilenebilir kapasite ilavelerinin yüzde 60’ını oluştururken; rüzgâr da yüzde 30’unu sağlayacak. Daha fazla maliyet düşüşünün etkisiyle, yıllık açık deniz rüzgâr ilaveleri, 2025 yılında toplam rüzgâr piyasasının beşte birini oluşturacak şekilde artacak. Deniz üstü (Offshore)’nün büyümesi ise Avrupa’nın ötesine, Çin ve ABD gibi bol potansiyelin bulunduğu yeni pazarlara taşınıyor. Raporda; değişken yenilenebilir enerjilerin dünya çapında hızlı büyümesinin elektrik sistemlerine güvenli ve uygun maliyetli bir şekilde entegre edilmelerinin sağlanması için politikalarda daha da dikkatli olunması gerektiğine dikkat çekiliyor.

Biyoyakıt endüstrisi, Covid krizinden güçlü bir şekilde etkilendiğinin belirtildiği raporda şu ifadelere yer veriliyor: “Yakıt talebindeki bir iyileşme ve kilit pazarlardaki daha güçlü politikalar, 2021’de üretimde bir toparlanmayı ve 2025’e kadar sürdürülebilir büyümeyi teşvik edebilir. Bu durumda Çin ve Brezilya etanolde; ABD ve Güneydoğu Asya ise biyodizel ve hidrojenlenmiş bitkisel yağda da en büyük üretim artışlarına sahip olacak.”

Yenilenebilir Enerji, Pandeminin Zorluklarına Adapte Oldu

Rüzgâr ve güneş ilaveleri, geliştiriciler teşviklerin sona ermesinden yararlanmak için acele ederken hem ABD’de hem de Çin’de yüzde 30 artacak.

Yenilenebilir enerji sektörünün Covid-19 krizinin zorluklarına hızla adapte olduğunun vurgulandığı raporda; 2020’de küresel yenilenebilir kapasite ilaveleri için IEA tahmininin mayıs ayındaki bir önceki güncellemeye göre yüzde 18 yukarı revize edildiği belirtildi. Raporda şu ifadelere yer verildi: “2020’nin ilk altı ayında tedarik zincirindeki aksaklıklar ve inşaat gecikmeleri, yenilenebilir enerji projelerinin ilerlemesini yavaşlattı. Bununla birlikte, tesislerin inşası ve üretim faaliyeti hızla yeniden hızlandı ve o zamandan beri lojistik zorluklar çoğunlukla sınır ötesi kısıtlamaların hafifletilmesiyle çözüldü. Aylık kapasite ilavelerine yönelik yeni veri tabanımız, Eylül ayına kadar önceki beklentileri aştığını göstererek Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin’de daha hızlı bir toparlanmaya işaret ediyor.”

Avrupa ve Hindistan, 2021’de Yenilenebilir Enerjide Ön Planda

Rapora göre; Yenilenebilir kapasite ilaveleri, 2021’de yaklaşık yüzde 10’luk rekor bir genişleme yolunda ilerlerken; AB ve Hindistan, 2021’de bir yenilenebilir enerji dalgasına liderlik edecek. Bu bağlamda Hindistan’ın 2021’de yenilenebilir enerji artışına en büyük katkıyı yapan ülke olması bekleniyor; ülkenin yıllık ilaveleri 2020’den neredeyse iki katına çıktı. Çok sayıda açık artırmaya tabi rüzgâr ve güneş PV projesinin yalnızca Covid-19 nedeniyle değil, aynı zamanda gecikmelerden sonra faaliyete geçmesi bekleniyor.

Avrupa Birliği’nde ise kapasite eklemelerinin 2021’de sıçrayacağı tahmin ediliyor. Raporda bunun da daha önce açık artırmaya çıkarılan kamu hizmeti ölçeğinde güneş PV ve rüzgâr projelerinin Fransa ve Almanya’da devreye girmesinin bir sonucu olduğuna değiniliyor.  Raporda şu bilgilere yer veriliyor: “Büyüme, üye devletlerin bloğun 2030 yenilenebilir enerji hedefini karşılama politikalarıyla ve düşük maliyetli finansman ve hibeler sağlayan AB kurtarma Fonu tarafından destekleniyor. Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde ve Latin Amerika’da, daha önce rekabetçi müzayedelerde verilen projelerin devreye alınmasıyla birlikte 2021’de yenilenebilir enerji ilaveleri toparlanıyor.”