Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı’na katılan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, deniz salyası olarak da bilinen müsilaj ile mücadele kapsamında 22 maddeden oluşan Marmara Denizi Koruma Eylem Planı’nı açıkladı.
ODTÜ araştırma gemisi Bilim-2’deki “müsilaj ile mücadele” çalışmalarını inceleyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, daha sonra Marmara Belediyeler Birliği’nin düzenlediği Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı’na katıldı.
Bakan Kurum toplantının ardından müsilaj ile mücadele kapsamında 22 maddeden oluşan “ Marmara Denizini Eylem Planı” açıkladı.
Marmara Denizi Eylem Planı
- Marmara Bölgesi’nde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilgili kurum ve kuruluşların, üniversitelerin, sanayi odalarının ve STK’ların da içinde olduğu bir Koordinasyon Kurulu önümüzdeki hafta oluşturacak. Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacak.
- Üç ay içerisinde Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı hazırlanacak ve çalışmalar bu plan çerçevesinde yürütülecek.
- Marmara Denizi’nin tamamını koruma alanı olarak belirleme çalışmaları başlatılacak. Bu çalışma ile Marmara Denizi’nin biyolojik çeşitliliğini de koruma altına almış olacak. Acil müdahale kapsamında 8 Haziran 2021 tarihinden itibaren 7/24 esasıyla Marmara Denizi’ndeki müsilajın bilimsel temelli yöntemlerle tamamen temizlenmesine yönelik çalışmalar başlatılacak.
- Bölgede bulunan mevcut atık su arıtma tesislerinin tamamı ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülecek. Atık suların ileri biyolojik arıtım yapılmaksızın Marmara Denizi’ne deşarjını engelleyici hedefler doğrultusunda çalışmalar yürütülecek.
- Tüm bu arıtma tesisleri, teknolojik dönüşüm ile ileri biyolojik arıtma ve membran arıtma sistemlerine dönüştürülecek.Üç yıl içerisinde Marmara Bölgesi’nde bulunan tüm iller, atık su arıtma tesislerini dönüştürmeye yönelik çalışmalarını tamamlayacak. Bakanlık da yerel yönetimlere teknik ve finansal olsun her konuda destek olacak.
- İlgili mevzuata yeni düzenlemeler getirecek.
- Arıtılmış atık suların mümkün olan her yerde yeniden kullanımı artırılacak ve desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak.
- Arıtılan suların geri kazanımı için çalışmalar yapılacak.
- Marmara’ya deşarj yapan arıtma tesislerinde de döngüsel ekonomi ilkelerine uyulacak ve suyun yeniden kullanımı desteklenecek.
- Tüm tesislerde gerekli sistemler kurulacak. Finansal destekler ile tesis dönüşümü hızlandıracak. Atık su oluşumunun azaltılması için gerekli tüm temiz üretim teknik ve teknolojiler hızlıca hayata geçirilecek.
- Atık su arıtma tesislerini gerektiği gibi işletmeyen OSB’lerin rehabilitasyon ve iyileştirme çalışmalarıyla ileri arıtma teknolojilerine geçişi hızlandırılacak.
- Kanuni düzenlemelere giderek, atık su arıtma tesislerinin yapım ve işletmelerine Bakanlık’ın verdiği destekleri artıracak adımlar atılacak.
- Marmara Denizi’ne gemilerin atık sularının boşaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak.
- Tersanelerde temiz üretim teknikleri yaygınlaştıracak.
- Bakanlık, yapılan çalışmalar çerçevesinde, alıcı ortama deşarj yapan atık su arıtma tesislerinin tamamını 7/24 online izleyecek. Marmara Denizi’ndeki 91 izleme noktası 150’ye çıkarılacak.
- Türkiye Çevre Ajansı eliyle Marmara Denizi ile ilişkili tüm havzalardaki denetimler, uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak. 3 boyutlu modellemeyle meteorolojiden kirlilik yüklerine kadar çok sayıda veriyi içeren Marmara Denizi’nin dijital ikizi oluşturacak. Marmara’nın tüm kirlilik kaynak ve yoğunluklarını detayları görülecek. Bu bölgelerdeki değişimler anlık olarak takip edilecek.
- Marmara Denizi kıyılarını kapsayacak şekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı‘nın üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacak.
- İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaştırılacak. Böylece sulamada kullanılan su miktarı azaltılacak, dereler vasıtasıyla kirliliklerin Marmara Denizi’ne ulaşması engellenecek.
- Marmara Denizi’yle ilişkili havzalarda, dere yataklarında yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluşturarak kirliliğin denize ulaşmasının önlenecek.
- Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik malzemelerinin kullanımı aşamalı olarak azaltılacak, organik temizlik ürünleri teşvik edilecek.
- Marmara Denizi’mizdeki tüm hayalet ağlar, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bir yıl içerisinde temizlenecek. Müsilaj nedeniyle zarar gören balıkçılara Tarım ve Orman Bakanlığımız gerekli ekonomik destek sağlanacak. Balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılmasının sağlanacak. Koruma alanları geliştirileck, bilim insanları ve koordinasyon kurulunun alacağı kararlarla takvim ve cezai uygulamalar kısa sürede belirlenecek.
- Deniz kirliliğinin önlenmesi ve vatandaşların bilinçlendirilmesi amacıyla yalan yanlış bilgilerden değil tamamen bilimsel, bilim insanlarının yapılan deney ve tespitler sonucunda vatandaşların bilgilendireceği, yönlendireceği bir süreç başlatılacak. Bu anlamda yapılan çalışmalar çerçevesinde kamuoyunu bilgilendirerek bir platform kurulacak.
235