Çatı bahçeleri ve yeşilliklerin şehirlerdeki ısıyı azaltmaya etkisini araştıran NASA’nın New York’taki Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü’ndeki (Goddard Institute for Space Studies /GISS) iklim bilimciler; şehirlerdeki ısıyı azaltmanın yollarını buldu.
Gelecek on yıllarda, milyonlarca şehir sakini, giderek artan ölümcül aşırı sıcaklıklara maruz kalacak. Artan sıcaklıklara uyarlanabilir bir yanıt olarak, birçok şehir, artık yapı ve boyut olarak çok çeşitli olan ve genellikle soğutma kapasitesine sahip olduğu gösterilen bitkili “yeşil” çatılar kurmaya başladı. Bununla beraber kentsel ısıyı azaltmada hangi tür yeşil çatıların en etkili olduğunu ayırt etmek için çok az araştırma yapıldı. Buradan hareketle NASA’nın GISS iklim bilimcileri yaptıkları araştırma ile yeşillikler ve çatı bahçeleri şehirlerdeki şiddetli ısının bir kısmını hafifletmeye yardımcı olabilir. GISS iklim bilimcileri bu araştırma ile onlarca yıldır siyah katran ve diğer koyu renkli çatı kaplama malzemelerinin parlak, güneşi yansıtan yüzeyler veya bitki örtüsüyle dolu “yeşil çatılar” ile değiştirilmesini teşvik ediyor. Araştırmacılar bu değişikliklerin ne kadar etkili olduğunu ölçmek için kamuya açık uydu görüntülerinden ve açık kaynaklı yazılımdan yararlanan yeşil altyapı ile ilişkili soğutma etkilerini değerlendirmek için bir yöntem sundular.
Bu bağlamda GISS ekibi, yeşil çatıların bu binaların çevresindeki yüzey sıcaklıklarını nasıl etkilediğini ve bu siteler ile yakınlardaki yeşil çatıları olmayan diğerleri arasında bir fark olup olmadığını görmek için Chicago’daki üç çatı üzerinde çalıştı. Çalışmadaki üç yeşil çatıdan ikisi sıcaklıkları düşürse de sonuçlar, etkinliğin diğer faktörlerin yanı sıra yere ve bitki çeşitliliğine bağlı olabileceğini gösterdi.
Yakın zamanda Sustainable Cities and Society dergisinde yayınlanan çalışmada üç bölgeden elde edilen sonuçlar karıştırıldı. Buna göre; yoğun bir bitki karışımına sahip olan ve Michigan Gölü yakınında bulunan Millennium Park, 2004 yılında yeşil çatısı kurulduktan sonra önemli ölçüde daha düşük ortalama sıcaklıklar gösterdi. Çatının, çalışma süresi boyunca iklim ısınmasını tamamen azalttığı tek yerdi. Yine yoğun bir bölge olan Belediye Binası, 2002 yılında yeşil çatı yaptırdı. Yeşil çatı montajından sonraki sıcaklıkları, kontrol sahasındaki sıcaklıklardan daha düşüktü ancak çalışma süresinin sonuna doğru yükseliyordu Diğer yandan Millenium Park ve Belediye Binası’ndaki yeşil çatılar mevcut binaların üzerine eklenirken; Walmart süpermarketi yeni inşa edildi. Walmart geniş bir yeşil çatı kurmuş olsa da arazinin boş, çimenli bir araziden bir mağazaya dönüştürülmesi, peyzaj için bitki örtüsü indeksinin azalması anlamına geliyordu.
Bilim insanları, yeşil çatıların faydalarının coğrafi bölge ve bitki çeşitliliğinden çatı yapısına ve binanın kendisinin soğutma verimliliğine kadar çeşitli faktörlere bağlı olduğunu söyledi. Bu ayrıntıları ayırmak için daha büyük örneklem boyutlarına sahip çalışmalara ihtiyaç duyuşa da bu çalışma umut verici bir başlangıcı temsil ediyor.
Dünya ısındıkça yoğunlaşması beklenen kentsel ısı adası etkileri ile bu değişkenleri anlamak daha önemli hale gelecek.