Nükleer Enerji ve İyonlaştırıcı Radyasyona İlişkin Denetimler Yönetmeliği Yayımlandı

“Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin denetimler Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından yayınlanan “nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin denetimler yönetmeliği ” 5 Mart 2021 tarihinde 31414 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik hükümlerini Nükleer Düzenleme Kurumu Başkanı yürütecek.

Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyon ile ilgili yetkilendirme gerektiren faaliyetler için Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından yapılan denetimler ile denetçinin vasıfları, denetimin şekli ve kapsamı hakkında usul ve esasları belirlendi. Buna göre; nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyon ile ilgili tesis, cihaz, madde ve faaliyetler için yetkilendirilen kişiler ile bu kişilerin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçilerine yapılacak denetimleri kapsayacak. Bununla beraber nükleer güvence denetimleri bu Yönetmeliğin kapsamı dışında kalacak.

Denetimler Nasıl Olacak?

Denetimler, nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyonla ilgili tesis, cihaz, madde, faaliyetler ile faaliyetin yürütüldüğü yerlere ilişkin olarak düzenleyici kontrolden çıkarılmaya kadar tüm aşamalarda gerçekleştirilebilecek. Ayrıca denetimler; gerçek veya tüzel kişilerin genel denetimini içerebileceği gibi belirlenen konular özelinde de gerçekleştirilebilecek. Bununla beraber denetimler, yetkilendirilen kişinin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçilerinin ilgili faaliyetleri yürüttükleri yerleşkelerinde de yapılabilecek.

Denetimlerin sıklığı ve kapsamı, dereceli yaklaşım ilkesi göz önünde bulundurularak NDK tarafından belirlenecek. Tesis denetimleri her takvim yılında en az bir kez gerçekleştirilecek.

Kurum, gerek görmesi hâlinde, tesislerde veya faaliyetlerin yürütüldüğü yerlerde yerleşik olarak denetim görevlisi görevlendirecek. Ayrıca kurum, gerek görmesi hâlinde, yaptığı denetimlerde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından destek alacak. Bununla beraber denetimler, NDK tarafından programlı veya programsız olarak sınıflandırılabilecek. Mühendislik veya fen bilimlerinin ilgili alanlarında en az dört yıllık eğitim veren fakülteler ile bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar denetçi olabilecek.

Bulgu ve Uygunsuzluk Yönetimi Ve Müdahale Gerektiren Hâller

Denetlenen, kendisine bildirilen bulguların giderilmesine ve tekrarının önlenmesine yönelik olarak düzeltici ve/veya önleyici faaliyetleri gerçekleştirmekle yükümlü olacak.

Radyasyon tesisleri, radyoaktif atık tesisleri ve radyasyon uygulamalarının denetimlerinde tespit edilen bulguların giderilmesi için dereceli yaklaşım esas alınarak en fazla üç ay süre verilecek.  Denetlenen tarafından bu süre zarfında gerekçeli olarak ek süre talep edilmesi ve talebin Kurum tarafından uygun bulunması durumunda, bu süre bulgunun güvenlik veya emniyet açısından önemine göre değerlendirilerek uzatılabilecek.

Tespit edilen bulgular nedeniyle güvenlik veya emniyetin tehlikeye düştüğü veya düşebileceğinin saptandığı durumlarda, durumun aciliyeti ve ciddiyeti dikkate alınarak söz konusu bulguya ilişkin düzeltici ve/veya önleyici faaliyetin tamamlanmasına kadar bulguya konu faaliyet durdurulabilecek.

Yönetmelik hükümleri çerçevesinde; denetlenen tarafından sunulacak bilgi ve belgelere ilişkin hususlar, denetimin sıklığı, planlanması, bildirilmesi, uygulanması, raporlanması, denetim sonuçlarının bildirilmesi, bulguların sınıflandırılması, bulgu ve uygunsuzlukların yönetimi, Kurum denetçisinin vasıflandırılması, yetkilendirilmesi ve yetkisinin sonlandırılmasına ilişkin hususlar ile diğer hususlar NDK tarafından ayrıca düzenlenecek.