Veriyi, petrol gibi işleyen Tüpraş, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ARI Teknokent ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Teknokent’te bulunan Veri Analitiği Merkezleri ile veriden değer yaratmaya yönelik yatırımlarını pekiştirerek rafineri operasyonlarını destekliyor.
Tüpraş, dijital dönüşüm yolculuğu kapsamında gerçekleştirdiği yenilikçi ve öncü çalışmalarına devam ederken mevcut projelerini geliştirmeyi de sürdürüyor. Veriden değer yaratmaya yönelik yatırımlarını güçlendiren şirket, İTÜ, ODTÜ, İTÜ ARI Teknokent ve ODTÜ Teknokent ile gerçekleştirdiği iş birlikleri sayesinde çalışmalarını dış kaynaklarla entegre ve sürdürülebilir bir boyuta taşıyor.
Tüpraş, her iki teknokentte yer alan Veri Analitiği Merkezleri’nde görevli dijital veriyi anlamlandırıp yorumlayan ‘Veri Bilimciler’ ile verinin etkin kullanımına olanak sağlıyor. Büyük veri altyapısının ve veri analitiği projelerinin yönetildiği Veri Analitiği Merkezleri’nde, veriden değer yaratma kültürünün ve becerisinin olgunlaştırılması ve kalıcı hale getirilmesi amaçlanıyor. Uzman Veri Bilimciler “Analitik Tüpraş” programı kapsamında her departmanda “Sivil Veri Bilimci” tabir edilen öncü iş uygulama ekipleri yetiştirmeye destek vererek veriyi demokratikleştirmede de önemli bir rol oynuyorlar. Aynı zamanda; Tüpraş rafineri sahalarındaki çalışmaların desteklenmesi ve planlanması, üretim ve proses güvenliği konularında olası risklerin en aza indirilmesi öncelikleri de başarıyla yürütülüyor.
Dünyanın en iyi veri analitiği birimine sahip rafinerilerinden biri olmak amacıyla yola çıkan Tüpraş’ın rafinerilerinde, her gün 150 bin sensörden yaklaşık 650 milyon satır veri işleniyor ve şirketin büyük veri altyapısında işlenerek sürdürülebilir katma değere dönüşüyor. Şirket, üretim süreçlerinin temel yapısında bulunan Endüstri 4.0 prensipleri çerçevesinde üretim faaliyetlerinden topladığı verileri, petrolü işler gibi işleyerek, yapay zekâ algoritmaları ile kârlılığını ve sürdürülebilir yapısını koruyacak projeler geliştiriyor. Toplanan verilerin gücü ile Tüpraş’ın değer zincirinde, tedarik ve üretimden satışların tahsilatına kadar, yüz milyonlarca lira ölçülebilir potansiyeli olan bir proje portföyü yönetiliyor.
Tüpraş Genel Müdür Yardımcısı Doğan Korkmaz, veri analitiği çalışmaları kapsamında rafineri çalışanlarının ihtiyaçlarını ve problemlerini anlamak amacıyla uzun saha görüşmeleri gerçekleştirdiklerini söyledi. Korkmaz sözlerini şöyle sürdürdü: “Tüpraş olarak çok büyük bir veri altyapısı üzerinde veri analiz sistemlerini kullanarak, karar anında fark yaratabileceğimizi erken aşamada öngörebildik. Yetkin kaynaklara erişim ile üniversite ve start-up’lara yakın olabilmek amacıyla ODTÜ ve İTÜ’de kurduğumuz veri analitiği merkezlerimizde görevli doktora/yüksek lisans öğrencilerinden oluşan veri bilimci ekiplerimiz birçok önemli projeyi hayata geçiriyor. Veri bilimci arkadaşlarımız sahada üretilen sensör, alarm ve laboratuvar verilerine ek olarak; finans, satış, lojistik gibi değer zincirinin her aşamasına dokunan verilere de erişme ve bu alanlarda proje geliştirme imkânına sahip oluyor. Geliştirilen proje portföyü içinde ürün özelliklerinin önceden tahmin edilmesi, alarm verilerinin analiz edilmesi gibi doğrudan üretim aşamalarına katma değer sağlayan projelerin yanı sıra; finansal karar destek sistemleri, satış tahmin sistemleri gibi uygulamalar da yer alıyor.”
Korkmaz, bu merkezlerden çıkan projelerle, üretim süreçlerinin sekteye uğramasını engelleyecek sonuçlar elde ettiklerinin de altını çizdi. Korkmaz sözlerini şöyle sürdürdü: “Ancak daha önemlisi, en temel önceliğimiz olan iş sağlığı ve güvenliği için çok anlamlı verilere ulaşıyoruz. Veri analitiği dünyada uzun süredir şirket bünyelerinde çalışılan bir konu olmasına rağmen, sanayi kuruluşları olarak bu tür ekosistemlerin çevresinde de yer almak çok önemli. Biz de Tüpraş olarak, veri analitiği alanında üniversite sanayi iş birliğini de güçlendiren öncü adımlar atmaktan mutluluk duyuyoruz.”