Pandeminin yaralarını sarmaya çalışan plastik sektörü, yılın ilk yarısını negatif bir görünümde kapattı. Yılın ilk yarı verilerini değerlendiren PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, YEKDEM ile ilgili yapılacak yeni düzenlemelere çözüm odaklı yaklaşımlarla katkı sunmaya hazır olduklarının da altını çizdi.
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV)’in son yayınladığı Ocak-Haziran 2020 Dönem Raporu, koronavirüs etkisinin yılın ilk yarısında yoğun bir şekilde hissedildiğini ortaya koydu. İç ve dış talepteki düşüş, 2020 yılının ilk yarısında plastik mamul üretiminin 2019 yılının ilk yarısına kıyasla miktarda yüzde 4,8 azalışla 4,8 milyon tona; değer bazında ise yüzde 7,9 düşüşle 16,6 milyar Dolar’a gerilemesine neden oldu. Yılsonunda üretimin miktarda yüzde 3,5 azalışla 8,9 milyon ton değerde yüzde 5,6 gerilemeyle 30,9 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
Geçen yılın aynı dönemine göre ilk çeyrekte artış kaydeden sektördeki kapasite kullanım oranları, ikinci çeyrekte 2019 yılının ikinci çeyreğine oranla önemli oranda geriledi. Böylece plastik sektöründe kapasite kullanımı, 2019 yılının ilk altı ayında yüzde 72,1 iken; 2020 yılının ilk altı ayında ortalama 3,6 puan gerileyerek yüzde 68,5 olarak gerçekleşti.
Plastik mamul sektöründe Covid- 19 salgınının etkileri ihracat verilerine de yansıdı. Sektörün ilk yarı ihracat performansı 2019 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında miktarda 5,2 artışla 1,82 milyon ton; değerde yüzde 7,8 gerilemeyle 2,4 milyar Dolar olarak gerçekleşti. 200’e yakın ülkeye ihracat yapan plastik sektörünün bu dönemde en fazla plastik mamul ihraç ettiği ilk beş ülke; Irak, Almanya, İngiltere, İsrail ve Fransa olarak sıralandı.
Plastik sektöründe makine ve teçhizat yatırımları 2020 yılının ilk yarısında, 2019’un ilk yarısına kıyasla yüzde 27 artarak 387 milyon Dolar’a ulaştı. Yatırımdaki bu artışta özellikle ambalaja olan talepteki yükseliş etkiliydi. 2020 yılının ilk yarısında 4,8 milyon tonluk toplam plastik mamul üretimi içinden ambalajların aldığı pay 1,9 milyon ton oldu. Söz konusu yatırımların yüzde 66’lık büyük bölümü ithal makinelerle karşılanırken yerli makine sektörü bu artıştan istenilen oranda pay alamadı. İthal makine yatırımı 2019 yılının ilk altı ayında 174 milyon Dolar iken 2020 yılının ilk altı ayında 255 milyon Dolar’a yükseldi. Aynı dönemde yerli makine üretimi ise132 milyon Dolar oldu.
Plastik mamul iç pazar tüketimi 2020 yılının ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre miktarda yüzde 7,5 gerileme ile 3,77 milyon ton ve değerde yüzde 10,9 azalışla 4,16 milyar Dolar’a düştü. İ
Plastik ham madde ithalatı ise 2020 yılının ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla miktar bazında yüzde 4,2 gerileyerek 3,9 milyon ton, değer bazında yüzde 8,9 düşüşle 4,3 milyar Dolar oldu.
Plastik mamul sektöründe yılın ilk yarısında 1,1 milyar Dolar dış ticaret fazlası verildi. Geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret fazlasında yüzde 7,8’lik bir düşüş gerçekleşti.
Yılın ilk çeyreğinde plastik mamul üretiminde pozitif gelişmeler yaşandığını ifade eden PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu şunları söyledi: “Ancak mart ayında kendini hissettirmeye başlayan koronavirüs etkisi nisan ve mayısta zirve yaptıktan sonra haziran ayında bir miktar toparlanmaya işaret etse de rakamlar ekside seyretti. Covid-19 salgını başta hijyen ve medikal olmak üzere gıdadan ambalaja kadar pek çok alanda plastiklerin hayati öneme sahip olduğu gerçeğini teyit etti. Korona ile birlikte hijyen sağlamak için ham maddesi plastik olan maske, eldiven, siperlik, tanı kitleri, dezenfektan, kolonya şişeleri, gıda ambalajları ve tek kullanımlık ürünlerde artış oldu. Covid-19 sürecinde çatal, kaşık, bıçak ve bardak gibi tek kullanımlık plastik tüketimi yüzde 25 arttı.”
Pandemi sürecinden en az hasarla çıkmanın yolunun üretimi ayakta tutmaktan geçtiğini belirten Eroğlu; “Üretimde, ihracatta ve istihdam kayıpların önüne geçilmesi için üretim maliyetlerinde baskı yaratan unsurların ortadan kaldırılması ve rekabetçi üretim için gerekli enerji maliyetlerinin aşağıya çekilmesi gerekiyor. Sanayicilerin Covid-19 nedeniyle keskin şekilde düşen iç ve dış talep nedeniyle zor günler yaşadığı aylarda gelen astronomik elektrik faturaları işleri daha da zorlaştırdı.” dedi.
YEKDEM kaynaklı yüksek elektrik fiyatları ile ilgili itirazlarını uzun zaman gündemde tutarak seslerini duyurmayı başardıklarını belirten Eroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yenilebilir enerjiyi destekliyoruz ancak yenilenebilir enerji teşvikinin sanayicinin sırtına yüklenmesinin artık sürdürülemez olduğunu söylüyoruz. Geçtiğimiz ay Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sayın Fatih Dönmez’in YEKDEM için yeni model üzerinde çalıştıklarını duyurmasını sevindirici bir gelişme olarak görüyoruz. YEKDEM ile ilgili yapılacak yeni düzenlemelere çözüm odaklı yaklaşımlarla katkı sunmaya hazırız.”