Uluslararası Enerji Ajansı’nın (International Energy Agency /IEA’) en son Yenilenebilir Enerji Piyasası Güncellemesine (Renewable Energy Market Update) göre daha yüksek maliyetlerden ve tedarik zinciri darboğazlarından kaynaklanan olumsuzlara rağmen yenilenebilir enerji 2022’de başka bir küresel rekor kırmaya hazırlanıyor.
IEA’nın en son Yenilenebilir Enerji Piyasası Güncellemesine göre yıllık yenilenebilir kapasite ilaveleri, pandemi kaynaklı tedarik zinciri zorluklarının, inşaat gecikmelerinin ve ham madde için rekor düzeydeki emtia fiyatlarının devam etmesine rağmen, 2021’de %6 artarak neredeyse 295 GW’a çıkarak yeni bir rekor kırdı. Bununla beraber IEA, solar PV ve rüzgar maliyetlerinin, artan emtia ve navlun fiyatları nedeniyle 2022 ve 2023’te pandemi öncesi seviyelere göre daha yüksek kalmasını bekliyor.
“Son aylarda- özellikle Avrupa’da- enerji piyasasındaki gelişmeler, yenilenebilir enerjilerin emisyonları azaltmadaki köklü etkinliklerine ek olarak, enerji güvenliğini iyileştirmedeki temel rolünü bir kez daha kanıtladı. Bürokratik işlemleri azaltmak, yenilenebilir enerji kaynaklarının daha hızlı yayılması için izin vermeyi hızlandırmak ve doğru teşvikleri sağlamak, hükümetlerin uluslararası iklim hedeflerimize ulaşma olasılığını canlı tutarken günümüzün enerji güvenliği ve piyasa zorluklarını ele almak için atabileceği en önemli eylemlerden bazıları.”
IEA Başkanı Dr. Fatih Birol
Diğer yandan Ajans’ın son güncellemesine göre yenilenebilir kapasitenin 2022’de %8’in üzerinde artarak yaklaşık 320 GW’a ulaşması bekleniyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının piyasa çalkantılarının ortasında enerji güvenliği faydalarını gösterdiğini vurgulayan IEA, kapasite ilavelerindeki benzeri görülmemiş büyümenin esas olarak Çin ve Avrupa’daki güneş PV’sinden kaynaklanacağını söyledi. Bununla beraber IEA’ya göre solar PV 2022’de küresel yenilenebilir enerji büyümesinin %60’ını oluşturacak. Bunu; rüzgar ve hidroelektrik takip edecek. Diğer yandan biyoyakıt talebinin 2021’de Covid-19’un en düşük seviyelerinden 2019 seviyelerine yakın toparlandığını belirten IEA, büyümenin 2022’de yıllık %5 ve 2023’te %3 artmasını bekliyor. Bununla beraber Ajans, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin biyoyakıt ham maddeleri, özellikle de bitkisel yağlar için zaten yüksek fiyatlı bir ortam üzerinde yukarı yönlü baskı yarattığının da altını çiziyor.
Diğer yandan yaklaşan piyasa belirsizlikleri zorlukları artırırken, özellikle Avrupa Birliği’nde enerji güvenliğine yeni odaklanma, enerji verimliliğini ve yenilenebilir enerjiyi hızlandırmaya yönelik benzeri görülmemiş bir politika ivmesini de tetikliyor. IEA, AB’de yıllık eklemelerin 2021’de neredeyse %30 artarak 36 GW’a yükseldiğini ve sonunda bloğun on yıl önce kırdığı 35 GW’lık rekoru aştığını belirtiyor. Güncellemeye göre 2022 ve 2023 için devreye alınan ek yenilenebilir enerji kapasitesi, Avrupa Birliği’nin enerji sektöründe Rus gazına olan bağımlılığını önemli ölçüde azaltma potansiyeline sahip. Ancak asıl katkı, bölgenin enerji talebini kontrol altında tutacak paralel enerji verimliliği önlemlerinin başarısına bağlı olacak.
Sonuç olarak IEA, 2023 ve sonrası için yenilenebilir piyasaların tahmininin gelecek altı ay içinde yeni ve daha güçlü politikaların getirilip getirilmeyeceğine bağlı olacağının altını çiziyor.