Dünya Isındıkça Açık Hava Türbülansı da Güçlendi

Bilim insanlarının yakın tarihli araştırmasına göre son ​​kırk yılda iklim değişikliği ile birlikte açık hava türbülansı (Clear Air Turbulence / CAT) da güçlendi.   

Açık hava türbülansı adı verilen görünmez bir formun, iklim değişikliği nedeniyle daha sık hale geleceği tahmin ediliyor. Buradan hareketle Reading Üniversitesi’ndeki (University of Reading) bilim insanları açık hava türbülansının artmaya başlayıp başlamadığını araştırmak için kırk yıllık gözlemlere (1979–2020) dayalı modern atmosferik verileri analiz etti. Bu bağlamda araştırmacılar sonuçların olabildiğince güvenilir olmasını sağlamak için 21 farklı türbülans hesaplaması kullandı. Bunun sonucunda da ekip, görünmeyen ve uçaklar için tehlikeli olan açık hava türbülansının dünyanın çeşitli bölgelerinde arttığını ortaya koydu.

Açık Hava Türbülansı Artışları İklim Değişikliğinin Etkileri ile Tutarlı

Araştırma, dünyanın en yoğun uçuş rotalarından biri olan Kuzey Atlantik üzerindeki tipik bir noktada, yıllık toplam şiddetli türbülans süresinin, 1979’da 17,7 saatten 2020’de 27,4 saate kadar %55 oranında arttığını ortaya koydu. Bununla beraber orta türbülans %37 artarak 70,0 saatten 96,1 saate ve hafif türbülans %17 artarak 466,5 saatten 546,8 saate çıktı. Tüm bunların ışığında çalışmaya katılan araştırmacılar, artışların iklim değişikliğinin etkileriyle tutarlı olduğunu söyledi. Bu kapsamda CO₂ emisyonlarından kaynaklanan daha sıcak hava, jet akışlarındaki rüzgar kesme kuvvetini artırarak Kuzey Atlantik’te ve küresel olarak açık hava türbülansını güçlendiriyor.

Çalışma, Amerikan Jeofizik Birliği(American Geophysical Union /AGU) dünya ve uzay bilimlerini kapsayan etkileri olan yüksek etkili, kısa formatlı araştırma dergisi  Geophysical Research Letters’da yayımlandı. İlgili makalenin yazarlarından Mark Prosser şu bilgileri aktardı: “Türbülans, uçuşları inişli çıkışlı hale getirir ve bazen tehlikeli olabilir. Sadece ABD’de sektöre yılda 150-500 milyon dolara mal olduğu için havayollarının artan türbülansı nasıl yöneteceklerini düşünmeye başlaması gerekecek. Harcanan her ek dakika türbülansta seyahat etmek, uçaktaki aşınma ve yıpranmanın yanı sıra yolcuların ve uçuş görevlilerinin yaralanma riskini artırır.”

Ayrıca ABD ve Kuzey Atlantik en büyük artışları yaşarken, yeni çalışma Avrupa, Orta Doğu ve Güney Atlantik üzerindeki diğer yoğun uçuş yollarının da türbülansta önemli artışlar gördüğünü ortaya koydu. 

Çalışmanın ortak yazarı Prof. Paul Williams ise şunları söyledi: “İklim değişikliğinin gelecekte açık hava türbülansını artıracağını gösteren on yıllık bir araştırmanın ardından, şimdi artışın çoktan başladığını gösteren kanıtlarımız var. Önümüzdeki yıllarda daha sert havanın daha engebeli uçuşlara dönüşmesini önlemek için geliştirilmiş türbülans tahmin ve algılama sistemlerine yatırım yapmalıyız.”