Enerji Verimliliği Nedir? Enerji Nasıl Verimli Kullanılır?

Fizikte “enerji verimliliği”, bir sistem tarafından üretilen faydalı enerji ile sistemin çalışması için tüketilen toplam enerji arasındaki oranı ifade eder. Daha basit tabirle enerji verimliliği nedir? diye sorulacak olursa aynı işi yapmak için daha az enerji kullanılmasıdır demek yanlış olmaz.

Ayrıca enerji israfını ortadan kaldırmanın ve enerji maliyetlerini düşürmenin en kolay yollarından biri olan enerji verimliliği, iklim değişikliğiyle mücadele etmenin, solunan havayı temizlemenin, ailelerin bütçelerini karşılamalarına ve işletmelerin kârlılıklarını iyileştirmelerine yardımcı olmanın da en uygun maliyetli yollarından biridir.

Enerji teknolojileri, enerji kaynaklarını aydınlatma, hareketlilik ve ısı gibi enerji hizmetlerine dönüştürür. Herhangi bir enerji dönüşümü sırasında, bir miktar enerji kaybolur. Bir teknolojinin enerji verimliliği, dönüşüm sırasında daha az enerji kaybettiğinde artar. Binalarda ve ulaşım sektörlerinde enerji kullanımının verimliliğini artırmak için çeşitli teknolojiler ve tasarım özellikleri mevcuttur.

Enerjinin Kullanıldığı Her Yerde Verimliliği Artırmak İçin Bir Fırsat Vardır

• Ampuller: Enerji tasarruflu ampuller gibi bazı ürünler, aynı miktarda ışık üretmek için daha az enerji kullanır. Diğer ürünler enerjiyi doğrudan kullanmazlar, ancak bir evin veya binanın (ısı yalıtımı veya pencereler gibi) genel verimliliğini ve konforunu artırırlar.Bir LED ampul, aynı aydınlatmayı sağlarken akkor ampulden %70-90 daha az enerji kullanır.

• Pencereler: Enerji tasarruflu pencereler, ısı değişimini ve hava sızıntılarını azaltan malzemelerden yapılmıştır; bu, bir alanı ısıtmak veya soğutmak için fazla enerjiye ihtiyacınız olmadığı anlamına gelir.
• Yalıtım: Tavan arasına daha fazla yalıtım eklemek, kışın içerideki sıcak havanın kaçmasını önler. Yazın ise sıcak havayı dışarıda tutar. İyi bir yalıtımla, evinizi kışın sıcak, yazın ise serin tutmak için fazla enerji harcamanıza gerek kalmayacaktır.
• Akıllı termostatlar: Akıllı termostatlar, sıcaklık tercihlerinizi öğrenerek evinizdeki ısıtma ve soğutmayı kontrol eden ve siz uykudayken veya dışarıdayken enerji tasarrufu sağlayan sıcaklıklara otomatik olarak ayarlanmasını sağlayan Wi-Fi özellikli cihazlardır. Boş bir evi ısıtmak veya soğutmak için para harcamayarak enerji faturalarınızı düşürmenize yardımcı olabilirler.
• Bilgisayar güç yönetimi: Bilgisayarlar, kullanılmadıklarında otomatik olarak düşük güçte “uyku” moduna girecek şekilde ayarlanabilir.
• Ulaşım: Benzinli veya dizelden daha verimli hibrit veya elektrikli araçlara geçerek enerji verimliliğini arttırabilirsiniz. Hafif ve ağır hizmet araçlarının çoğu, bir aracı hareket ettirmek için benzin veya dizel yakıttaki potansiyel enerjiyi kinetik enerjiye dönüştüren içten yanmalı bir motor kullanır. İçten yanmalı motorlar herkesin bildiği gibi verimsizdir ve yakıtın yalnızca yaklaşık yüzde 12 ila 30’unu kinetik enerjiye dönüştürür. Buna karşılık, hibrit araçlar (hem benzin hem de elektrik kullanan) ve elektrikli araçlar çok daha fazla yakıt verimlidir: tamamen elektrikli araçların yakıt verimliliği yaklaşık yüzde 77’dir. 

Enerji Tasarrufu Nedir?

Enerji verimliliği; aynı işlevi yerine getirmek için daha az enerji gerektiren teknolojiyi kullanmaya enerji verimliği denir. Bu bağlamda az önce yukarıdaki örneklerden anlaşılacağı üzere aynı miktarda ışık üretmek için bir akkor ampulden daha az enerji gerektiren ışık yayan diyot (LED) ampul veya kompakt floresan ışık (CFL) ampul kullanmak, enerji verimliliğine bir örnektir.

Enerji tasarrufu ise daha az enerji kullanımıyla sonuçlanan herhangi bir davranıştır. Örneğin odadan çıkarken ışıkları kapatmak ve alüminyum kutuları geri dönüştürmek, enerji tasarrufu sağlamanın iki yoludur.

Enerji Verimliliği Haftası Nedir?

2 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ile enerjinin etkin kullanılması, israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve çevrenin korunması için enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılması amaçlanıyor.

Bu bağlamda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi, her yıl ocak ayının ikinci haftasında Enerji Verimliliği Haftası etkinlikleri kapsamında Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Meslek Odaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği iş birliği ile çeşitli etkinlikler düzenliyor.

2023 yılında Enerji Verimliliği Haftası, 9- 15 Ocak 2023 tarihleri arasında kutlanacak.

KAYNAK

https://www.eia.gov/energyexplained/use-of-energy/efficiency-and-conservation.php

https://www.energystar.gov/about/about_energy_efficiency

https://www.connaissancedesenergies.org/fiche-pedagogique/efficacite-energetique-et-batiments

https://www.rff.org/publications/explainers/energy-efficiency-101/