Rus kuvvetlerinin Ukrayna’da bulunan Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijya (Zaporizhzhia) Nükleer Santrali’nin kontrolünü ele geçirmesinin ardından açıklama yapan IAEA Genel Müdürü Rafael Grossi, “Radyasyon salınımı olmadığı ve reaktörlerin bütünlüğünün tehlikeye girmediği için şanslıyız.” dedi.
Ukrayna, 4 Mart 2022 tarihinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (the International Atomic Energy Agency / IAEA) Rus kuvvetlerinin ülkenin Zaporizhzhia Nükleer Santrali’nin (nuclear power plant /NPP) kontrolünü ele geçirdiğini, ancak nükleer santralin düzenli personeli tarafından işletilmeye devam ettiğini ve herhangi bir müdahale yapılmadığını bildirdi.
Buradan hareketle açıklamada bulunan IAEA, şu bilgileri yer verdi: “Ukraynalı muhataplar IAEA’ya, gece boyunca bir merminin santralin reaktör ünitelerinden birinin yakınındaki bir eğitim binasına çarptığını ve daha sonra söndürülen yerel bir yangına neden olduğunu bildirdi.” Diğer yandan tesisin altı reaktörünün güvenlik sistemlerinin etkilenmediğinin belirten IAEA, radyoaktif madde salınımının olmadığını söyledi. Sahadaki radyasyon izleme sistemleri tamamen işlevsel olduğunun vurgulandığı açıklamada şu bilgiler aktarıldı: “Ancak operatör, durumun çok zor olduğunu ve bu nedenle tüm güvenlik sistemlerinin tamamen işlevsel olduğunu değerlendirmek için tüm siteye erişmenin henüz mümkün olmadığını bildirdi. Tesisin reaktör ünitelerinden Ünite 1 bakım için kapatılmıştır, Ünite 2 ve 3 kontrollü bir şekilde kapatılmıştır, Ünite 4 % 60 güçle çalışmaktadır ve Ünite 5 ve 6 düşük güç modunda “yedekte” tutulmaktadır. Ayrıca iki kişinin de yaralandığı bildirildi.”
Ayrıca Genel Müdür Grossi, IAEA Olay ve Acil Durum Merkezi’nin (The IAEA Incident and Emergency Centre /IEC) Zaporizhzhia Nükleer Santrali’ndeki olaylar nedeniyle tam müdahale moduna alındığını söyledi. Bu bağlamda IEC, gelişmelerle ilgili bilgileri sürekli olarak almak, değerlendirmek ve yaymak için 24 saat görevli olacak.
Tüm bu gelişmeler ışığında Ukrayna’nın en büyük nükleer santralindeki durumla ilgili ciddi endişelerinin devam ettiğini belirten Grossi, ana önceliğin tesisin, güç kaynağının ve onu işleten kişilerin güvenliğini ve güvenliğini sağlamak olduğunu söyledi. Ayrıca Grossi tesis ile ilgili bugün düzenlediği basın toplantısında da şu ifadeleri kullandı: “Zaporizhzhia Nükleer Santrali’ndeki durum ve orada gece boyunca olanlar konusunda son derece endişeliyim. Bir nükleer santral alanına top mermisi atmak, nükleer tesislerin fiziksel bütünlüğünün korunması ve her zaman güvende tutulması gerektiği temel ilkesini ihlal ediyor. Radyasyon salınımı olmadığı ve reaktörlerin bütünlüğünün tehlikeye girmediği için şanslıyız.”