IEA’nın yayımladığı ilk Kritik Mineraller Piyasa Değerlendirmesine göre bir dizi temiz enerji teknolojisi için gerekli olan lityum, kobalt, nikel ve bakır gibi kritik minerallere yönelik talep son beş yılda iki katına çıktı.
Uluslararası Enerji Ajansı (International Energy Agency /IEA) Kritik Mineraller Piyasa Değerlendirmesi 2023’ün (Critical Minerals Market Review 2023) ilk baskısını yayımladı. Buna göre elektrikli araçlar (Electric Vehicle / EV), rüzgâr, güneş ve diğer temiz teknolojiler için kritik mineraller pazarının büyüklüğü 2022’de 320 milyar dolara ulaştı ve hızla büyümeye devam ediyor. Bu bağlamda ilk yıllık inceleme; temiz enerji teknolojilerinin rekor düzeyde yaygınlaştırılmasının lityum, kobalt, nikel ve bakır gibi minerallere yönelik talebi artırdığını ortaya koyuyor.
Buna göre artan talep ve yüksek fiyatların etkisiyle, kilit enerji geçiş minerallerinin pazar büyüklüğü son beş yılda ikiye katlanarak 2022’de 320 milyar Dolara ulaştı. Bu minerallere yönelik talep, 2017-2022 döneminde lityumda üç katına çıkarken; kobaltta %70’lik ve nikelde %40’lık artış olarak gerçekleşti. Buna karşılık, kritik mineral geliştirmeye yapılan yatırım 2021’deki %20’lik artışın ardından geçen yıl %30 arttı. Bununla beraber farklı mineraller arasında yatırımda en keskin artışı ise %50’lik artışla lityum görürken onu; bakır ve nikel izledi.
IEA’nın analizine göre, dünya çapında planlanan tüm kritik maden projeleri hayata geçerse arz, hükümetlerin açıkladığı ulusal iklim taahhütlerini desteklemek için yeterli olabilir. Ancak proje gecikmeleri ve diğer sorunların riskleri manevra için çok az yer bırakıyor. Bu bağlamda da 1,5 ° C’ye doğru bir yol için 2030 yılına kadar daha fazla projeye ihtiyaç duyuluyor.
Diğer yandan IEA çevresel, sosyal ve yönetişim (Environmental, social, and governance /ESG) uygulamalarının karma ilerleme kaydettiğinin de altını çizdi.
IEA Başkanı Fatih Birol rapora ilişkin şunları söyledi: “Dünya çapında temiz enerji geçişleri için çok önemli bir anda, dünyanın enerji ve iklim hedeflerine ulaşması için çok önemli olan kritik mineraller pazarındaki hızlı büyüme bizi cesaretlendiriyor. Öyle olsa bile, büyük zorluklar devam ediyor. Kritik mineraller için tedarik zincirlerinin güvenli ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için daha çok şey yapılması gerekiyor.” dedi.