Rusya İkinci Seyreltilmiş Uranyum Hekzaflorür İşleme Tesisini Kuruyor

Rusya, ülkedeki seyreltilmiş uranyum stoklarının yönetilmesi ve kullanılmasına yönelik uzun vadeli bir proje kapsamında Sibirya’nın Krasnoyarsk bölgesinde seyreltilmiş uranyum hekzaflorür işleme tesisi kuruyor.

Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’un bünyesindeki yakıt şirketi TVEL’in iştiraki Rus Elektrokimya Tesisi (ElectroChemical Plan /ECP), Sibirya’nın Krasnoyarsk bölgesinde seyreltilmiş uranyum hekzaflorürün (depleted uranium hexafluoride / DUHF) işlenmesine yönelik ikinci tesiste ekipman kurulumuna başladı. Rosatom’un DUHF programı, seyreltilmiş uranyumun güvenli bir şekilde işlenmesini, birikim hızını yavaşlatmayı ve Rus zenginleştirme tesislerinde biriken tüm stokları aşamalı olarak bertaraf etmeyi hedefliyor.

W2-ECP adlı tesis, Rusya’daki seyreltilmiş uranyum stoklarının yönetilmesi ve kullanılmasına yönelik uzun vadeli bir proje kapsamında kuruluyor. W2-ECP’nin faaliyete geçmesiyle ECP’nin DUHF işleme kapasitesini yılda 10 bin tondan 20 bin tona, yani iki katına çıkarması bekleniyor. Tesisin hizmete girmesi uranyum zenginleştirilmesi sırasında ortaya çıkan kararsız bir atık ürünü olan DUHF’ün birikmesini önleyecek. Ayrıca tesis, flor giderme işlemi yoluyla DUHF’yi daha kararlı uranyum okside dönüştürüyor.

Seyreltilmiş Uranyum Hekzaflorür Beloyarsk NGS’de!

Seyreltilmiş uranyum oksit, hızlı nötron reaktörlerinde karışık oksit (mixed oxide / MOX) yakıt üretimi için de bir ham madde olma niteliği taşıyor. Ayrıca seyreltilmiş uranyum oksit, Beloyarsk Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) sodyum soğutmalı BN-800 hızlı reaktöründe de kullanılıyor. Aynı zamanda Rusya’nın Tomks bölgesinde bulunan Seversk’te inşa edilen Brest-OD-300 kurşun soğutmalı hızlı reaktörü çalıştıracak olan geliştirilmiş uranyum-plütonyum karışımı nitrür (SNUP) yakıtının da bir bileşeni.

Diğer yandan, DUHF’nin flor giderme işleminden elde edilen flor içeren ürünler piyasada kimyasal ürün olarak satılırken hem nükleer endüstride hem de diğer sektörlerde kullanılıyor. Öyle ki 2022 yılında müşterilere 400 milyon Ruble yani yaklaşık 4,1 milyon ABD doları değerinde hidroflorik ürün teslim edildi.

Yeni tesisin tüm alanlarında eş zamanlı çalışmalar sürüyor. Halihazırda inşa edilmiş olan binaların birinci katlarında elektrik tesisatı çalışmaları devam ederken; ana ekipman, hidroflorik asit işleme ünitesinin binasına monte edildi. Asidin bu bölüme yakınlarda inşa edilen DUHF deflorizasyon ünitesinden sağlanması planlanırken; bu bölümdeki inşa faaliyetleri de devam ediyor ve ana ekipmanların (ocaklar ve reaktörler) kurulumunun 2023 yılı sonunda bitirilmesi hedefleniyor.

DUHF Programı

Rosatom’un DUHF programı, seyreltilmiş uranyumun güvenli bir şekilde işlenmesini, birikim hızını yavaşlatmayı ve Rus zenginleştirme tesislerinde biriken tüm stokları aşamalı olarak bertaraf etmeyi hedefliyor. Diğer TVEL işletmelerinde DUHF işleme kapasitesinin arttırılması planlanıyor. 2027-2028 yılları arasında, Rusya’nın Novouralsk şehrinde bulunan Ural Elektrokimya Tesisi yılda 20 bin ton kapasiteye sahip iki benzer tesisin devreye alınmasıyla birlikte, DUHF stoklarının 2035 yılına kadar bertaraf edilmesi amacıyla stok hacminde sistematik bir azalma sağlanmış olacak.

Angarsk Elektrokimya Tesisi ve Sibirya Kimya Tesisi için Rus teknolojisine dayanan diğer tesisler 2038 yılı için planlanıyor. TVEL’in tüm zenginleştirme sahalarındaki stokların bertaraf edilmesiyle birlikte tüm programın ise 2057 yılında tamamlanması öngörülüyor.