Sivil Toplum Kuruluşları’ndan, Çin Bankalarına Mektup

Çin bankalarından kömür yerine temiz enerjiye finansman sağlamasını isteyen Sivil Toplum Kuruluş (STK)’ları, kömür santralinin hukuksuzluğuna ve neden olacağı çevresel yıkıma dikkat çekti.

Geçen hafta #AdanayaTemizHava kampanyasını başlatan kuruluşlar, Çin bankalarından kömür yerine temiz enerjiye finansman sağlamasını istedi ve kömür santralinin hukuksuzluğuna ve neden olacağı çevresel yıkıma dikkat çekti.

Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri Platformu (DAÇE), Adana Tabip Odası, Adana Ziraat Mühendisleri Odası, Greenpeace, 350.org, CAN Europe, HEAL, Ekosfer ve Yuva Derneği’nin de aralarında olduğu 20’den fazla kuruluş, Adana’nın Yumurtalık İlçesi’ne yapılmak istenen Hunutlu kömürlü termik santraline desteğini çekmesi için Çin bankalarına mektup gönderdi.

Mektubun imzacılarından Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) ile Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (Centre for Research on Energy and Clean Air – CREA) tarafından gerçekleştirilen modelleme çalışmasına göre, Hunutlu Kömür Santrali faaliyette olduğu süre boyunca Adana’da yaklaşık 2 bin kişinin erken ölümüne sebep olacak. Bu hesaba Adana ve İskenderun Körfezi’ndeki üç termik santral daha eklendiğinde erken ölüm sayısı 7 bin 400’e çıkıyor.

Çin’deki üç bankaya (China Development Bank, ICBC and Bank of China) ve santralin en büyük ortağı Şanghay Elektrik’e gönderilen mektupta santralin insan sağlığına, biyoçeşitliliğe, tarıma ve iklime yapacağı olumsuz etkilere değinildi. Ayrıca, “Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında kilit bir proje” olarak tanımlanan santral projesinin Türkiye’deki mevzuata, uluslararası sözleşmelere ve Çin’in yeşil finans politikalarına aykırı olduğu vurgulandı.

Engie, Kömür Santrali Projesini İptal Etmişti

Mektupta yer alan ifadelere göre, santralin inşa edildiği bölge, halihazırda yoğun hava kirliliğiyle mücadele ediyor. ÇED Raporu için iki farklı noktada, hava kirliliğinin en az olduğu yaz aylarında yapılan ölçümlerin, sınır değerlerin üzerinde olduğu belirtiliyor.

Mektupta öne çıkan bir diğer husus ise santralin bulunduğu Sugözü Kumsalı’nın, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Deniz Kaplumbağalarının Korunmasına İlişkin 2009-10 sayılı Genelge’ye göre, korunması gereken önemli bir deniz kaplumbağası yuvalama alanı olması. Santralin inşaatı aynı zamanda IUCN tarafından nesli “tehlike altında” olduğu belirlenmiş yeşil deniz kaplumbağasının yuvalama alanına tehdit oluşturduğu için Bern Sözleşmesi’ni ihlal ediyor. Projenin ayrıca hem Çin hem de Türkiye’nin imzacı olduğu Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi‘nin 8d, 8k ve 14c maddelerine de aykırı olduğu vurgulanıyor.

Yapılan açıklamada kuruluşlar, yerel ve uluslararası düzeyde kömüre karşı tepkiler sebebiyle Kasım 2015’te Fransız elektrik şirketi Engie’nin Yumurtalık’ta başka bir kömür santralini iptal ettiğini belirtiyor ve İskenderun Körfezi’nde Hunutlu Termik Santral alanına 20 km mesafede bulunan başka bir kömürlü termik santral inşaatının ise proje bölgesinde endemik türlerin bulunması sebebiyle, Aralık 2019’da mahkeme tarafından iptal edildiğini hatırlatıyor.

Doğu Akdeniz Çevre Platformu Sözcüsü Dr. Sadun Bölükbaşı, konuyla ilgili şunları söyledi: “Böyle büyük ölçekli bir yatırımın hem Çin’e hem de Türkiye’ye, en önemlisi ise bölgede yaşayan ve kömür santralinden en çok etkilenecek yerel topluma faydası olmalıdır; ancak çevre, iklim ve biyolojik çeşitlilik üzerindeki zincirleme olumsuz etkileri nedeniyle ithal kömürle çalışacak bu termik santralin toplumumuza ve ülkemize bir faydası olmayacağını biliyoruz. Talebimiz hem Türkiye’deki hem Çin’deki paydaşların faydasına olacak şekilde, güneş ve rüzgâr gibi temiz sektörlere yapılacak yatırımların desteklenmesi ve Çin’in, belirlediği yeşil finansman politikaları doğrultusunda sürdürülebilir kalkınma temelli bir anlayışla hareket etmesidir.”