Yeni bir araştırmaya göre çok da uzak olmayan bir gelecekte bir gün uydular, arabalar ve elektronik cihazlardaki plastikler kimyasal geri dönüşüm ile ikinci, 25. veya 250. hayatlarını yaşıyor olabilir.
Tek kullanımlık plastikler her yıl yüz milyonlarca ton atık üretiyor ve bu atıklar çöplüklere, okyanuslara ve hatta insan vücuduna mikroplastikler halinde ulaşıyor. Bu nedenle geri dönüşüm, bu yüzyılda plastik kirliliğini ve fosil yakıt emisyonlarını azaltmanın anahtarı olarak görülüyor.
Peki ya aynı malzemeden yeni bir eşyayı yeniden inşa edebilseydiniz? Geri dönüşüm plastiğe ikinci bir hayat değil de tekrarlanan bir deneyim sunuyorsa? Buradan yola çıkan Colorado Boulder Üniversitesi’nden Wei Zhang ve meslektaşları tam olarak bu sorulara yanıt buldu. Bir kimyasal yöntemi tersine çeviren araştırma ekibi, özellikle yüksek performanslı bir polimerde hem kırabilecekleri hem de yeni kimyasal bağlar oluşturabileceklerini keşfettiler.
Bu bağlamda Zhang ve meslektaşları Nature Chemistry’de yayımladıkları araştırma ile havacılık ve mikroelektronik endüstrilerinde yaygın olarak kullanılan bir dayanıklı plastik sınıfının kimyasal olarak en temel yapı taşlarına nasıl ayrılabileceğini ve daha sonra bir kez daha aynı malzemeye dönüştürülebileceğini detaylandırdı.
Çalışmaya göre polimerlerin kimyasal geri dönüşümü, plastiklerin döngüsel ekonomisini ve çevresel sürdürülebilirliği iyileştirmek için kritik öneme sahip. Buradan hareketle çalışma, bu tür plastiğin istenen fiziksel özelliklerinden ödün vermeden nasıl sürekli olarak parçalanıp yeniden yapılabileceğini belgeliyor.
Bilim insanlarının çalışmayla elde ettikleri sonuçlar; diğer plastik malzemelerin kimyasal yapılarını yeniden gözden geçirmenin, kimyasal bağlarının nasıl tamamen parçalanıp yeniden oluşturulacağına dair benzer keşiflere yol açabileceğini ve günlük hayatta daha fazla plastik malzemenin dairesel üretimini mümkün kılabileceğini gösteriyor.
Zhang’e göre kimyasal yöntemler yeni teknolojiler ve yeni malzemeler yaratmanın yanı sıra mevcut plastik malzeme krizini çözmeye yardımcı olmak için de kullanılabilir. Zhang şunları söyledi: “Bu kimya aynı zamanda dinamik olabilir, tersine çevrilebilir ve bu bağ yeniden şekillendirilebilir. Sadece farklı başlangıç noktalarından aynı omurgayı oluşturmanın farklı bir yolunu düşünüyoruz. Yeni yaklaşımımızı kullanarak, bazıları günlük hayatımızdaki plastiklere benzer özelliklere sahip olabilecek birçok yeni malzeme hazırlayabiliriz.”